Blik op Bomen - onderzoek in Linschoten en Montfoort

Het inspecteren van bomen is een nauwkeurig en intensief proces. En al helemaal wanneer je in je eentje 1900 bomen in twee steden moet inspecteren. Boominspecteur Manon de Wit was verantwoordelijk voor het onderzoek dat plaatsvond in Linschoten en Montfoort. Wat hield dit onderzoek precies in? En kwam Manon nog iets bijzonders tegen?

Eens moet de eerste keer zijn
“Dit was voor ons de eerste boomveiligheidscontrole (BVC) die wij mochten uitvoeren in Linschoten en Montfoort,” vertelt Manon trots. “Voorheen liet de gemeente Montfoort een groot deel van de bomen door een niet lokale partij onderzoeken. Het was daarom extra bijzonder dat wij bij hen aan tafel mochten om dit onderzoek en de verschillende bomengebieden te bespreken.”

Manon vertelt enthousiast verder over het verloop van het onderzoek. “Zoals bij elk project, begonnen we met een startoverleg. De opdrachtgever, de uitvoerder en de projectleider waren erbij aanwezig. Tijdens dit soort overleggen nemen we alle bomenpaspoorten door en noteren we alle afspraken. Iedere gemeente gebruikt een ander systeem voor de inspectie. Gemeente Montfoort gebruikt Kaartserver. Elk nieuw systeem is altijd even wennen, maar na één ochtend heb ik dit vaak wel onder de knie.”

Voor de gemeente was het van belang dat de inspecterende partij de inspectie deed met hun eigen beheersysteem Kaartserver. Gemeente Montfoort vertelt hoe dit verliep. “De Boominspecteurs hebben hier volledig aan voldaan. Voor ons als opdrachtgever was het even spannend hoe dit zou gaan, maar het heeft goed uitgepakt.”

Alleen en toch samen
Vanwege de kleine schaal van dit project, deed Manon de gehele inspectie solo. “Maar echt alleen ben je als inspecteur nooit.” licht Manon toe. “Na de eerste inspectiedag is er altijd een stopmoment ingepland, zodat er nog eventuele vragen besproken kunnen worden. Tijdens dit stopmoment heb je als inspecteur eigenlijk alleen direct contact met de uitvoerder, maar omdat ik in mijn eentje inspecteerde was het handiger om een direct lijntje te hebben met de opdrachtgever. Gedurende het hele project heb je als inspecteur ook de mogelijkheid om via een Whatsappgroep contact te hebben met de uitvoerder en de andere belanghebbenden binnen het project. Dit werkt goed als er belangrijke vragen zijn en wanneer er bijzondere of gevaarlijke omstandigheden zijn bij bomen, zoals een loshangende tak.”

Eén, twee, 1900 bomen?
Het hele onderzoek voor gemeente Montfoort duurde in totaal een week of twee. “Er waren 1900 bomen die ik moest inspecteren. Aan het eind van elke dag doe ik altijd een datacheck om te zien of ik niet per ongeluk een ‘foutje’ heb gemaakt tijdens het invullen. Dit gebeurt sneller dan je denkt, dus daar moet je goed op letten.”  

“Gedurende mijn onderzoek zag ik op de kaart ook iets aparts gebeuren. Steeds meer groene puntjes, dit zijn bomen die ik al heb onderzocht, waren aan het verdwijnen. Wat bleek: deze bomen werden afgemeld voor snoeiwerkzaamheden, waardoor ik de data van deze bomen niet kon checken. Dit gebeurt eigenlijk nooit en is daarom een uniek feitje over dit project.”

Geen successen met de essen
Een groot deel van de inspectie vond plaats op de Cattenbroekerdijk. Hier staan veel essen die helaas bijna allemaal getroffen zijn door de essentaksterfte. Manon geeft een korte uitleg over deze bomenziekte. “Essentaksterfte is een agressieve schimmelziekte die in Nederland sinds 2011 veroorzaakt wordt door Hymenoscyphus fraxineus. Deze schimmel verspreidt zich via de lucht, via besmet plantmateriaal en overwintert in gevallen blad. Omdat de schimmel zich inmiddels in ons landschap heeft gevestigd, kunnen we deze helaas niet meer bestrijden. De schimmel valt het blad en de bast aan, maar niet het hout zelf. Aangetaste bomen herstellen zelden. Hierdoor wordt aangeraden om ze zo min mogelijk te snoeien, tenzij veiligheid dat vereist. Snoeien veroorzaakt namelijk stress, wat de boom kwetsbaarder maakt.”

Tijdens de inspectie kwam Manon erachter dat bijna alle bomen gemarkeerd stonden voor een jaarlijkse inspectie vanwege de essentaksterfte. “Bij een groot deel van deze bomen heb ik deze markering uitgezet, aangezien dit niet altijd nodig is bij essentaksterfte. Soms is de aantasting minimaal en vormen de bomen (nog) geen risico.”

Gemeente Montfoort vindt het belangrijk dat er kritisch gekeken wordt of een boom wel of geen attentieboom is. Daarom is de werkwijze van boominspecteur Manon als positief ervaren.  “De resultaten van het boomveiligheidsonderzoek hebben wij vergeleken met het eerdere onderzoek. Wij kunnen voorzichtig concluderen dat de mate van essentaksterfte zich de afgelopen jaren in onze gemeente heeft gestabiliseerd.”


To be continued?
Afgelopen oktober was Manon klaar met het onderzoek waarna de gemeente aan de slag is gegaan met de resultaten. De opdracht is naar volle tevredenheid van de opdrachtgever uitgevoerd. “Na de veiligheidscontrole zijn wij met de inspectiegegevens aan de slag gegaan. Dit heeft erin geresulteerd dat op dit moment 35 bomen worden vervangen door nieuwe bomen in de gemeente Montfoort.”

Wij hopen uiteraard dat deze inspectie een vervolg krijgt en wij de gemeente ook komend jaar mogen helpen bij de inspectie van het bomenbestand.