Bomen beschermen tegen bevers

De bever maakt een comeback en doet het goed in Nederland. Een positieve ontwikkeling voor veel ecologen en natuurliefhebbers, maar minder positief voor de bomen en daarmee de boomveiligheid. Zo waren deze knaagdieren onlangs in het nieuws nadat een eeuwenoude beuk bij Kasteel Amerongen volledig was doorgeknaagd en omgevallen. Aangezien het dier beschermd is, komt er wat creativiteit kijken bij het beschermen van bomen tegen bevers. Wij geven u graag een aantal tips.

Beverfoerageerrand
De meest duurzame maatregel om vraatschade te voorkomen, is het aanleggen van een beverfoerageerrand. Bevers komen tot maximaal twintig meter uit de waterlijn om voedsel te zoeken (foerageren). Als het benodigde voedsel aanwezig is in deze oeverzone, zal de bever niet verder dan twintig meter uit de oever komen. Bevers zijn op het land namelijk trage beesten waardoor de kans op predatie velen malen hoger is dan in het veilige water. Bij het aanleggen van een beverfoerageerrand moet veel wilgenstruweel worden aangeplant. De jonge wilgentakken zijn voor de bever het makkelijkst te verteren en vormen daarom de voornaamste voedingsbron.

Boomsoorten zoals de es (Fraxinus excelsior) worden specifiek bezocht om voedingsstoffen aan te vullen. Daarom is het belangrijk ook andere boomsoorten aan te planten in de foerageerrand. Het nadeel van een foerrageerrand is de grote oppervlakten die nodig zijn om aan beide kanten van de watergang een goed biotoop te creëren. Het aanleggen van een beverfoerageerrand is in het verleden vooral toegepast om agrarische teelten te beschermen tegen bevervraat.

Perceel afrasteren
Een andere manier om gehele percelen te beschermen tegen vraatschade is het aanbrengen van een raster. Een kleinwildraster met een hoogte van vijftig centimeter is hierbij voldoende. Het raster moet ook circa vijftig centimeter worden ingegraven, anders kan een bever door te graven toegang tot het perceel krijgen. Het afrasteren van een perceel is altijd toegestaan, tenzij er een burcht binnen het afgerasterde perceel aanwezig is.

Boomraster
Individuele bomen kunnen op twee manieren worden beschermd, afrasteren is hier één van. Een raster van sterk ijzer met een kleine maaswijdte van maximaal tweeënhalve centimeter is het meest geschikt. En dit raster moet, vooral aan de onderzijde, goed vastgemaakt worden. Een hongerige bever kan het raster omhoog wippen en de boom alsnog aanknagen. Het afrasteren van individuele bomen is een uitstekende maatregel waarmee de beheerder zelf kan bepalen welke bomen beschermingswaardig zijn. Zo kunnen grote, beeldbepalende bomen behouden blijven terwijl kleine bomen als voedselbron dienen. Deze maatregel is goed toe te passen, zelfs wanneer er al vraatschade is geconstateerd. Als de beheerder er op tijd bij is, kan een aangetaste boom behouden blijven.

Geurstof
Op sommige locaties, bijvoorbeeld op cultuurhistorische plekken, kan het onwenselijk zijn om een individuele boom af te rasteren. In Duitsland is een speciale geurstof (Wöbra) ontwikkeld die bevers afschrikt. De stof is voor de mens geurloos en heeft geen negatieve effecten op het milieu. De geurstof wordt geproduceerd op basis van natuurlijk kwartszand. Enkele uren nadat de geurstof is aangebracht, wordt het transparant en biedt het tien tot vijftien jaar lang onzichtbare bescherming tegen bevervraat. Deze manier brengt wel hogere kosten met zich mee.

Bron: Youri van Woerkom (2019), De opkomst van de Bever: een gevaar voor de Nederlandse (stads)bomen?
Artikel van de NOS: Bevers zetten hun tanden in eeuwenoude bomen bij Kasteel Amerongen

Heeft u vragen over boomveiligheid? Wij helpen u graag verder! Neem gerust contact met ons op.